دربارۀ دین (سخنانی با تحقیرکنندگان فرهیخته‌اش)

نویسنده: فردریش شلایرماخر
مترجم: محمدابراهیم باسط
ناشر: نشر نی

 

دینداری سنتی آن‌چه را که در واقع صرفاً بیان مجموعه‌ای خاص از امور فرهنگی گذشته است، به‌عنوان بینشی دربارۀ حاق دین مطرح می‌کند. دین‌ستیزان معتقدند که اساساً دین چیزی جز همان مجموعه نیست و لذا با ابطالش اعتبار دین هم منتفی است. فیلسوفان دیندار بر این باورند که دین چیزی غیر از آن مجموعه است و با ابطالش اعتبار دین آشکار و حتی بیشتر می‌شود. شلایرماخر، در این کتاب شگفت‌انگیز، دین را به چنان اوجی می‌رساند که از دسترس این نزاع‌ها خارج می‌شود. از نظر او، دین احساسی ویژه است ناشی از شهود بی‌واسطۀ امر بی‌کران. و هر کسی شهود، احساس و، در نتیجه، دین‌داری خاص خودش را دارد.

گزارمان هم چشم!

همین اول کار، هنوز هیچی نشده، برخی از دوستان کتاب‌دوست پیام‌پسغام فرستاده‌اند و می‌فرمایند که از معرفی کتاب‌ها استقبال می‌کنند، اما طولانی بودن‌شان کار خواندن را سخت می‌کند. پیشنهاد کرده‌اند کتاب‌ها را به‌طور مختصر معرفی کنیم.

من نمی‌دانم کسی که حوصلۀ خواندن یک معرفی هزارکلمه‌ای را ندارد، چطور می‌خواهد اصل کتاب را مطالعه کند؟!

با وجود این، پیشنهاد وسوسه‌کننده‌ای بود و دوست داریم آن را انجام دهیم. البته معرفی‌های بلند سر جای خودشان خواهند بود، اما معرفی‌های خیلی کوتاه برای بعضی از کتاب‌های خیلی خوب خواهیم نوشت؛ آن‌قدر کوتاه که خواننده قبل از این‌که پلک بزند، چشم‌هایش آن را یک لقمه کند. همچنین کتاب‌های خیلی خوبی را معرفی می‌کنیم که چندان مشهور نیستند. همه به شرط چاقو!

این را هم عرض کنم که این نوع معرفی کتاب، در دنیا مرسوم است. نمونۀ برخی از آنها را در پشت جلد کتاب‌ها دیده‌اید؛ معرفی‌های 150 و 100 کلمه‌ای. حتی معرفی‌های 50 و 25 کلمه‌ای هم می‌نویسند. این نوع معرفی‌های بسیار کوتاه را Annotation می‌نامند. اساتید فن این کلمه را به گزارمان ترجمه کرده‌اند. ما هم برای شما از همین‌ها خواهیم نوشت.

سپاس از تنبلی دوستان!