گفت‌وگوهایی با پروفسور ایگرگ

رسماً باید این را به شما بگویم: من دشمن فلسفه‌ام! نمی‌توانم در این خصوص ایده‌ای بدهم! حتی ایدۀ ریزه‌میزه! و چیزی هم مبتذل‌تر و عامیانه‌تر و نفرت‌انگیزتر از ایده‌ها سراغ ندارم! در کتاب‌خانه‌ها تا دلتان بخواهد ایده پیدا می‌شود! همین‌طور در تراس کافه‌ها! تمام آدم‌های ضعیف و ناتوان تا خرخره پُر از ایده‌اند! اما فیلسوف‌ها! آن‌ها با ایده‌هاشان کاروکاسبی به‌هم می‌زنند! با ایده‌هاشان نسل جوان را پُرافاده می‌کنند! همان‌طور که خودتان می‌دانید، نسل جوان آماده است هر آشغالی را قورت دهد...

برای مطالعۀ متن کامل این بریده از کتاب، روی تصویر کلیک کنید.


سخن‌ها در باب امر ناگفتنی

اگر از من می‌خواستند که فهرستی ارائه کنم از مهم‌ترین کتاب‌هایی که در این اواخر به فارسی ترجمه شده‌اند، این کتاب را در رأس آن‌ها قرار می‌دادم. این کتاب از آن نوع آثار بسیار جدی است و باید بسیار جدی گرفته شود. من می‌خواهم در این‌جا فقط به همین جدیت بپردازم تا علاقمندان به سراغش بروند. به عبارت دیگر، قصد ندارم محتوا و دیدگاه‌های کتاب را بررسی کنم، بلکه فقط اهمیت مسئله را گوشزد می‌کنم. البته در معرفی کتاب‌ها رویّه این است که مشخص کنند کتاب چه می‌گوید. اما وضعیت بسته و برهوتی ما به گونه‌ای است که حتی نمی‌توان دربارۀ سکشوالیته آغازگر بحثی جدی و متأملانه بود؛ زیرا چنین بحثی نیاز دارد که افراد مشارکت‌کننده دانشی زمینه‌ای در این‌باره داشته باشند؛ و این دقیقاً همان چیزی است که تقریباً کسی از آن برخوردار نیست. همین بی‌دانشی و بی‌خبری باعث ایجاد سوءتفاهم می‌شود. البته به احتمال زیاد همگان تصور می‌کنند که دانشی درخور و چشمگیر در این زمینه دارند. اما زهی خواب و خیال خام! چرا این‌گونه است؟


مبانی فلسفۀ هنر

کتابی قدیمی، اما کهنه‌نشدنی، بل جاودان. با وجود صدها کتاب، هنوز هم یکی از بهترین گزینه‌ها برای شروع و آشنایی با فلسفۀ هنر و زیبایی‌شناسی است. هم اطلاعات مفید زیادی در اختیار خواننده می‌گذارد و هم بینشی کاربردی به او می‌دهد. وضوح، توضیح، استدلال، و نقد و بررسی همۀ موضوعات و نظریات مهم و مبنایی به‌گونه‌ای است که خواننده با مطالعۀ کتاب به بینشی نو و انتقادی در باب مسائل اصلی و آثار بزرگ هنری دست پیدا می‌کند. هم خواندنش لذت‌بخش است و هم باعث می‌شود که از درک زیبایی آثار هنری و ادبی بیشتر لذت ببریم.


بهترین تهوّع

در خصوص رمان تهوّع، از جهت کمّی، دو جین ترجمه از این اثر ادبی- فلسفی مشهور و محبوب وجود دارد، اما از جهت کیفی غالباً یا غلط‌اند یا مبهم یا هر دو. این دو مورد، ترجمه‌های خوب این رمان پیچیدۀ اگزیستانسیالیستی هستند. هر دو ترجمه واضح، درست و موفق‌اند و از متن اصلی فرانسوی به فارسی برگردانده شده‌اند. اما در این میان، ترجمۀ آقای سلیمانی‌نژاد روان‌تر و خوش‌خوان‌تر است.


مدیران و چالش‌های تصمیم‌گیری

شاید بیش‌اطمینانی مادر همۀ سوگیری‌ها باشد. ما این معنا را از دو جهت بیان می‌کنیم. نخست این‌که، اثرات بیش‌اطمینانی بخشی از بیشتر سوگیری‌های قدرتمند، ماندگار و زیان‌بار است. بیش‌اطمینانی نه‌تنها امری شاخص، بلکه تقریباً پدیده‌ای جهانی است. این سوگیری پایدارترین یافتۀ روان‌شناسی تصمیم‌گیری است. دوم این‌که، بیش‌اطمینانی دیگر سوگیری‌ها را نیز زمینه‌سازی می‌کند. اگر ما همگی به اندازۀ کافی در مورد کیفیت قضاوت‌هایمان فروتن و متواضع بودیم، با سهولت بیشتری می‌توانستیم دیدگاه‌های خود را بازبینی و خطاهایمان را اصلاح کنیم. اما با وجود شواهد متعدد دالّ بر خطاهایمان، همچنان بر این باوریم که دیدگاه‌ها و قضاوت‌هایمان صحیح است. بیش‌اطمینانی به سه شکل اساسی مورد مطالعه قرار گرفته است: به شکل بیش‌واضح‌بینی، تخمین بیش از اندازۀ واقع، خودممتاز بینی.

متن کامل این بریده از کتاب را با کلیک بر روی تصویر بخوانید.


آیا می‌توان تکلیفِ زندگی و سیاست را یک‌سره مشخص کرد؟

شک داشتم کتاب را بخوانم. آخر، من کجا و فلسفۀ سیاسی کجا؟! آن هم فلسفۀ پیچیدۀ هانا آرنت. البته دوست داشتم کتابی از هانا آرنت بخوانم و با اندیشه‌هایش آشنا شوم. اما به‌اقتضای مسیری فلسفی که انتخاب کرده بودم، فرصت نشده بود سراغ او بروم. متأسفانه نه کتاب‌هایش و نه حتی نظریاتش در رشتۀ فلسفه و سرفصل‌های آموزشیِ دانشگاه، هیچ جایی ندارند. از طرفی می‌دانستم که حالا دیگر اندیشه‌های هانا آرنت جزو فرهنگ عمومی آکادمیک است. بنابراین آشنایی با اندیشه‌هایش ضرورت دارد. اما به انجام رساندن این ضرورت چندان هم آسان نیست. گسترۀ مباحث و کثرت آثار و طول و تفصیل‌شان مجال و توانی می‌خواهد که کمتر کسی از آن برخوردار است. واقعاً در این زمینه باید کسی دست آدم را بگیرد. از این جهت، خانم جانسون راهنما و دست‌گیر بسیار خوبی است...


من و ضمیر ناخودآگاهم؛ ماجرای یک خرید اینترنتی

فروید می‌گوید ضمیر ناخودآگاهِ همۀ انسان‌ها سرشار از عقده‌های خاک‌برسری است. برخی منتقدان اظهار داشته‌اند که وی چرت می‌گوید. در این میان، لااقل بخشی از ضمیر ناخودآگاه من ناشی از عقده‌های کتابی است. به عبارت دیگر، انباشته از کتاب است و خودش گونه‌ای کتاب‌خانۀ تخصصی مغشوش به شمار می‌آید. هر وقت سروکله‌اش پیدا می‌شود، مثل این‌که یک کتاب صوتی راه افتاده باشد، شروع می‌کند به جر و بحث فلسفی. آخرین مورد برمی‌گردد به آخرین باری که کتابی را به صورت اینترنتی خریدم. پیامدش دعوایی بود که بین ما درگرفت و حرف‌های ناخوشایندی که بار هم کردیم...


تنها راه پایداری زندگی زناشوئی

اگر می‌خواهید ازدواج کنید، اگر ازدواج کرده‌اید، اگر درگیر طلاق هستید، این کتاب را بخوانید. اگر کاری به ازدواج و طلاق ندارید و به‌دنبال کتابی عمیق در باب زندگی، هویت و رابطه هستید، این کتاب را مطالعه کنید. نویسنده بر مبنای روان‌شناسی یونگ، «رشد فردیت» را محور اصلی زندگی می‌داند و بر این اساس، دربارۀ مسئلۀ خانواده و مشکلات روابط انسانی دست به تحلیلی عمیق و کاربردی می‌زند. تردید نکنید که یکی از جدی‌ترین، واقع‌گراترین، عمیق‌ترین، مفیدترین و ماندگارترین کتاب‌هایی که در باب زندگی و در زمینۀ روان‌شناسی خواهید خواند، همین کتاب کوچک است.


در باب علم و دین

در خصوص چگونگی و جزئیات رابطۀ میان علم و دین، شاهکار فخیم ایان باربور، «علم و دین»، همچنان بی‌رقیب است. متأسفانه بیشتر علاقمندان، به‌علت حجم کتاب، خود را از آن محروم کرده‌اند. اگر کسی مجال یا مزاج مطالعۀ آن اثر سترگ را ندارد، کتاب متوسط باربور، «دیدار دانش و دین»، را از دست ندهد. در کتاب اخیر همۀ مسائل علمی مناقشه‌برانگیز، در حوزه‌های نجوم، فیزیک، زیست‌شناسی، ژنتیک و علوم اعصاب، مطرح شده‌اند. همۀ پاسخ‌ها و راه‌حل‌های پیشنهادی شرح داده شده‌اند، و باربور نیز همه را نقد و بررسی کرده و موضع خود را مشخص کرده است. علاوه بر این، او برای هر مسئله‌ای الگویی خوب و مفید ساخته از چهار نوع رابطه که همۀ پاسخ‌ها و راه‌حل‌ها را می‌توان در قالب آن سامان داد.