ویترین تازه‌‌ها
معجزه در زندگی روزمره
"معجزۀ توجه‌آگاهی" کتابی مختصر و در قطع کوچک است با حدود 70-80 صفحه از تیک نات هان استاد بلندآوازۀ ذن که اخیراً درگذشت. خواندن کتاب ساعتی بیشتر طول نکشید. مطالب خاص و مهمی هم در آن گفته نشده بود. محتوای بدیع و جدیدی هم نداشت. اما با تمام این‌ها فوق العاده بود. چرا؟ چون دقیقاً درصدد حل همان مسئلۀ اصلی برآمده بود؛ مسئلۀ توجه و آگاهی و زیر و بم رسیدن به آن. تمام کتاب در خدمت چنین هدفی است. بسیار ساده و صمیمی و روان مسئله را می شکافد و قدم‌به‌قدم و با نظمی خوش و ناظر به پرسنده‌ای مبتدی مطالب را پیش می‌برد.
آیا فیلسوفان بلدند دوستی کنند؟!
دوستی فقط میان افرادی شکل می‌گیرد که «چنان عمل می‌کنند و می‌زیند که زندگی‌شان مصداق وفاداری، شرافتمندی، عدالت و بخشندگی است، و آنان که از هر انفعال پست، طمع یا خشونت آزادند، و از قدرت شخصیتی بالا برخورداند.» مهم‌ترین قانونِ دوستی هم این است: دوستی با «خیرخواهی» معنا می‌پذیرد. پس چه ثروتی باارزش‌تر از دوستی که زندگی را برای‌مان شیرین و معنادار کند. برای خوبی و خوب بودن است که دوستی می‌ورزیم. از دوست هم فقط انتظار خوبی می‌رود. آن‌گاه که بدی یا ظلم از سوی دوست، درخواست یا انجام شود، دوستی به درۀ عدم سقوط می‌کند. پس در دوستی چیزی به غیر از دوستی نیست و حاصلش چیزی به‌جز خودش نخواهد بود. به تعبیر نویسنده، «پاداش دوستی، خودِ دوستی است».
مداخلۀ احساسی در تاریخ جوامع
ارزش این اثر خواندنی برای ما مشخصاً به اهمیت جایگاه رویکرد جدیدش در ایران امروز مربوط می‌شود. نه‌فقط متخصصین و محققین علوم‌انسانی، بلکه مخاطبان عام نیز بهتر است کمی با این رویکرد آشنا شوند. به طور کلی، این کتاب سعی دارد به ما بگوید عواطف و احساسات بشری چه تأثیر خوب و بدی بر جامعه می‌گذارند. در مقابل نیز به این مسئله مهم می‌پردازد که عواطف چگونه در جامعه بازتولید می‌شوند. برای نمونه، خشمِ جمعی چیست و ظهور پدیدۀ تروریسم در دنیا چه علتی دارد؟ آسیب‌های جمعی و فردی چگونه در جوامع شدت پیدا می‌کنند و معمولاً در چه جوامعی احتمال رخ دادن‌شان بیشتر است؟
سیمای پرهیزگاران
در این یادداشت، قصد دارم شرح فارسی علامه محمدتقی مجلسی بر خطبۀ متقین نهج‌البلاغة را معرفی کنم. این کتاب مختصر از دستۀ آثار فارسی علامه مجلسی است. همّام یکی از خواص یاران امام علی علیه السلام است که دربارۀ او چیز زیادی نمی‌دانیم. او از امام (ع) درخواست می‌کند ویژگی‌های پرهیزگاران را برایش شرح کند. امام (ع) بعد از این که چندباری همّام را از اصرار بر پاسخ برحذر می‌دارد، در طیّ خطبۀ کوتاه و غرّایی درخواست او را اجابت می‌کند. با این حساب، می‌توان کتاب علامه مجلسی را در رستۀ کتاب‌ها و رساله‌های سیروسلوکی قرار داد.
من می‌روم به‌سراغ سخن عاشق
من می‌خواهم با تو پرحرفی کنم. نمی‌بینی برایت نقل‌قولی طولانی فرستادم؟ من از درون مقهور این اندیشه و احساس بودم که اگر پرچانگی کنم، احتمال حرف‌زدن‌ات و بیشتر حرف‌زدن‌ات بیشتر می‌شود. اما جرأت ندارم درخواستم را مستقیماً بگویم؛ حرف‌های دیگران را بهانه می‌کنم. چرا دربارۀ من کنکاش نمی‌کنی؟ اندکی مثل من نشانه‌خوانی کن! می‌خواهم با آن جمله این مطلب را برسانم که تو مرا داری؛ به من بسنده کن؛ دیگر چه می‌خواهی؟ (بله، من همین‌قدر ابله‌ام.) ولی می‌دانم؛ من لابه‌لای خرده‌ریزه‌های ذهنت گم‌ام. در بیرون هم مرا کنار خرده‌چیزهای خیابانی می‌بینی. با پاسخ‌هایت به من تیپا می‌زنی، و من تحقیرشده می‌روم به سراغ سخن عاشق.
جاودانگی مکتوب
اوائل بهار سال 1897 بود که برای اولین‌بار چخوف را در یک کلینیک تخصصی بیماری سل بستری کردند. چند شبِ پیش، در رستورانِ شیک «هرمیتاژ» موقع شام یک‌باره خونریزی شدیدی کرده بود. وضعیت ریه‌هایش خوب نبود و به همین دلیل ملاقات افراد متفرقه برای او ممنوع اعلام شد. دوستان و آشنایان به این اکتفا کردند که برای او دسته‌های گل، بطری‌های شامپاین و بسته‌های خاویار بفرستند. اما یک روز پیرمردی بر آستانۀ درِ بیمارستان ظاهر شد. پالتویی ضخیم از پوست خرس به تن داشت و شال‌گردنی هم دور خود پیچیده بود. بیشتر فرورفته در ریشی انبوه.
فلسفه‌ای برای شبکه‌های اجتماعی
فلسفۀ قاره‌ای، این فلسفۀ فوق‌نظریِ پیچ‌درپیچ، کاربردی‌ترین فلسفه در ایران است. یک کتاب فلسفۀ قاره‌ای بخوانید و یک عمر راحت باشید؛ اگرچه خواندن همان یک کتاب، یک عمر زمان می‌برد! البته اگر بنا باشد که آن را خوب بفهمید؛ که صدالبته چنین بنایی در کار نیست. چراکه هیچ‌کس نمی‌فهمد که شما فهمیده‌اید یا نفهمیده‌اید؛ زیرا هیچ‌کس این فلسفه را نفهمیده است و لذا نفهمیدن دیگران را هم نمی‌فهمد. خوبی این فلسفه همین است. هیچ‌کس حاضر نیست آن را بفهمد و، از آن مهم‌تر، هیچ‌کس حاضر نیست بگوید من این موضوع یا این مسئله را نفهمیدم. هر چقدر هم نامفهوم‌تر باشد، بیشتر ادای فهمیدن درمی‌آورند. لذا هر چقدر بیشتر آن را نفهمید، دیگران بیشتر باور می‌کنند که آن را فهمیده‌اید. همین امر کار آدم را راحت‌تر می‌کند.
دو نوع کتاب: خارپشت و روباه
آیزایا برلین تعریف می‌کند که چند روز مانده به شروع جنگ جهانی دوم، در یکی از مهمانی‌های اشرافی، لُردِ آکسفورد به او گفت که در یکی از شعرهای شاعر کلاسیک یونان باستان، آرخیلوخوس، چنین سطری هست: «روباه خیلی چیزها می‌داند، اما خارپشت یک چیز بزرگ می‌داند.» این جمله، مثل آذرخش، تمام پهنۀ اندیشه را برای ذهن برلین روشن کرد. در پرتو این روشنگری توانست نویسندگان و اندیشمندان و فیلسوفان و حتی هنرمندان را به دو دسته تقسیم کند: کسانی که روباه‌اند و آنان که خارپشت. متفکر روباه‌گونه به جزئیات ظریف و زیاد زندگی انسان توجه می‌کند و متفکر خارپشت‌وار به دنبال نظریه‌ای فراگیر است که همۀ هستی و زندگی انسان را پوشش دهد. در این یادداشت می‌خواهم این دیدگاه را به کتاب‌ها تعمیم دهم...
رساله‌ای کوچک در باب فضیلت‌های بزرگ
شرح و تحقیقی دلکش و کم‌نظیر در باب هجده فضیلت. به اعتقاد نویسنده برای نیک بودن باید بر فضائل تمرکز کرد و نه رذائل. از این رو، علاوه بر فضایل مشهور، فضایلی نیز بررسی شده‌اند که کمتر مورد توجه بوده‌اند؛ برای نمونه، ادب، سپاسگزاری، افتادگی، سادگی، پاک‌دامنی، حسن‌نیت و شوخ‌طبعی. نویسنده علاوه بر استناد به تقریباً همۀ فیلسوفان و بسیاری از اندیشمندان و هنرمندان، تأملات فلسفی خود را نیز چاشنی همۀ مطالب کرده است. در نتیجه، صفحه‌ای از کتاب نیست که حاوی مطلبی ژرف یا نکته‌ای نغز نباشد. البته تأکید نویسنده بر سویۀ عملی اخلاق و کاربرد فلسفه در زندگی روزمره است. لذا دقت‌ها و ریزبینی‌ها معطوف به موقعیت‌های عملی است و نه نظریه‌پردازیِ صرف.
عصر سکولار
یکی از مهم‌ترین و مبسوط‌ترین کتاب‌های فلسفی روزگار ماست. تیلور ماجرای برآمدن سکولاریسم غربی را از قرون‌وسطا تا دورۀ معاصر گزارش، تبیین و بررسی می‌کند. لذا این کتاب تلفیقی از تاریخ و فلسفه، و ایده‌ها و عملکردهاست که هم جنبۀ توصیفی دارد و هم سویۀ تجویزی. تیلور نگاه ساده‌انگارانه به سکولاریسم را رد می‌کند؛ نگاهی که آن را نتیجۀ طبیعی رشدِ عقل و علم می‌داند. از نظر او، سکولاریسم لزوماً تقابلی با دین ندارد، بلکه چارچوبی وسیع‌تر و بینشی عام‌تر است که دین را هم به رسمیت می‌شناسد. لذا با نگاهی بی‌طرفانه و نسبتاً همدلانه می‌خواهد در ساختار اجتماعی سکولار جایی جدی برای دین باز کند، بدون این‌که جریان تاریخی ظهور و بسط سکولاریسم را نوعی انحراف یا تباهی به شمار آورد.
آثار و اندیشه‌های زیگموند فروید
مختصرترین، روشن‌ترین، ساده‌ترین و در عین حال جامع‌ترین کتاب برای آشنایی با زندگی، آثار و اندیشه‌های فروید. جریان تغییر و تطور نظریات فروید و انتشار نوشته‌هایش به موازات سیر زندگی‌اش بررسی می‌شود. نویسنده با تسلطی کم‌نظیر – تسلطی که نتیجۀ چند دهه کار علمی و عملی است – علاوه بر همۀ کتاب‌ها و مقالات فروید، حتی 50 جلد نامه‌های او را هم کاویده است، زیرا روشنگری در باب برخی مسائل مبهم را می‌توان در نامه‌هایش جست. مقدمه‌ای مفصل در باب روش‌شناسی فهم فروید و پیوستی بلندبالا از همۀ اصطلاحات روانکاوی ارزش اثر را مضاعف کرده‌اند. این‌ها و دیگر ویژگی‌ها این کتاب را در جایگاه مرجعی بی‌همتا، هم برای متخصصان و هم علاقمندان غیرمتخصص، نشانده‌اند.
خودم با دیگران
کارلوس فوئنتس در حوزۀ ادبیات آمریکای لاتین یک قلۀ طراز اول است. رمان‌های زیادی نوشته و بسیاری از آن‌ها به فارسی ترجمه شده‌اند و غالباً هم ترجمه‌های درخوری دارند. البته هیچ‌کدام از رمان‌هایش را نمی‌توان به همگان توصیه کرد، زیرا فقط سلیقه‌های خاصی آن‌ها را می‌پسندند. با وجود این، اگر هیچ‌کدام از رمان‌هایش را نخوانده‌اید و حتی اگر قصد ندارید هیچ‌گاه بخوانید، این کتابش را قدر بدانید. هر کس به هر نحوی و به هر دلیلی به ادبیات و فهم ادبیات علاقه دارد، این کتاب را از دست ندهد؛ چیزهای بسیاری از آن خواهد آموخت که در کتاب‌های دیگر یافت نمی‌شود.
آرنولد آشغالی با چنان جدیت و پشتکار دیوانه‌واری زباله‌گردی را برای زندگی خودش در پیش گرفته بود که به نظر کاملاً طبیعی و منطقی میآمد و آدم پیش خودش میگفت چرا من اینجور زندگی نکنم؟ چرا من چیزهای شکسته و پاره و پوسیده را دوست نداشته باشم، چیزهای از کارافتاده، چیزهای کجوکوله و ترکیده و ناقص، چیزهایی که بوی گند میدهد و هیچ‌کس حاضر نیست کثافت روششان را پاک کند تا ببیند چیست، چیزهایی که نه شکلشان معلوم است، نه خاصیتشان مشخص است، و نه طرز کارشان معیّن – چرا من اینجور چیزها را دوست نداشته باشم و نگه ندارم؟
یک نفر را به من نشان دهید که نیروی داوری، روح مشاهدهگری، احساس هنری، یا اخلاق را در او پرورش داده و کاشتهاید؛ آن‌گاه من نیز متعهد میشوم که دین را آموزش دهم. البته در دین استادی و شاگردی هست. افرادی هستند که هزاران تن خود را به ایشان پیوند میزنند، اما این پیوستن با تقلید کور فرق دارد، و آنان به این دلیل شاگرد نیستند که استادشان ایشان را به این امر واداشته است؛ خیر، او استاد است چون آنان او را به عنوان استاد برگزیدهاند. آن کس که با بیان کردن دینِ خویش آن را در دیگران برانگیخته است دیگر آن را تحت قدرت خود ندارد تا آنان را پیش خودش نگه دارد.
برای خواندن متن کامل این بریده از کتاب، بر روی تصویر کلیک کنید.
من خود را در قامت استاد دانشگاه جوان خوشآتیهای به خاطر میآورم که در جریان آخرین اطلاعات و پیشرفتهای جدید بود. اینک با شنیدن بسیاری از سخنرانیهای جدید سردرگم میشوم، البته نه به اندازۀ گوش دادن به سخنرانیهایی با موضوع تحریک مغناطیسی مغز. آنان به توضیح روشهای محرک و بازدارندۀ مراکز حیاتی در مغز میپردازند که بدون هیچ عوارضی، بدون استفاده از دارو، بسیار دقیقتر و مؤثرتر عمل می‌کند. آیا آیندۀ حوزۀ کاری من این بود؟ در سال 1957 که من رزیدنسی را شروع کردم، رواندرمانی هستۀ اصلی روانپزشکی محسوب میشد، اما اینک گفتگو دربارۀ رواندرمانی بسیار اندک است.
برای خواندن متن کامل این بریده از کتاب بر روی تصویر کلیک کنید.
به موجب برآوردهای یک آمریکایی، در جنگ جهانی دوم، بمباران منطقهای آلمان حدود 305 هزار غیرنظامی را کشته بود. ادارۀ آمار فدرال در ویسبادن بعد از جنگ تعداد غیرنظامیان کشتهشده را 593 هزار نفر اعلام کرد. اما باید به واقعیتی که در ورای این آمارها قرار دارد دقت کنیم. در ژوئیه سال ۱۹۴۳ بمباران هامبورگ آغاز شد. بریتانیا به کمک آمریکا حملۀ هوایی بسیار عظیمی به راه انداخت. آسمان شهر در شب ظرف چند دقیقه بدل به جهنم شد. بمبها بر شهر باریدن گرفت و آتشسوزی حاصل از آن‌ها به طوفان عظیمی از آتش بدل شد. حرارت آن به ۸۰۰ درجه میرسید...
برای مطالعۀ متن کامل این بریده از کتاب، بر روی تصویر کلیک کنید.
چه خبر؟ | اخبار کتاب
کدام ذهن ذن؟
برتری بی‌چون‌وچرای ترجمۀ ویراسته و پیراستۀ نشر بیدگل از عنوان کتاب آغاز می‌شود. این اثر نسبت به همتایانش در افقی دیگر و بالاتر است. مباحث نظری و راهنمایی‌های عملیْ شفاف، ساده و بسیار ژرف‌اند. این کتابِ بسیار غنی نه‌فقط ارزش بارها بازخوانی دارد، بلکه در حکم یک منبعِ مرجع است؛ زیرا پختگی کم‌نظیر مباحث حاصل عمری تجربۀ یکی از بزرگان ذن است و در جمله‌جملۀ کتاب می‌درخشد. این رسالۀ مختصر راه میان‌بری است که خواننده را از ده‌ها کتابِ ذن بی‌نیاز می‌کند و او را با یکی از شگفت‌انگیزترین وجوه هستی و آگاهی انسان آشنا می‌سازد.
نخستین فراخوان کتاب‌پردازی ماهدبوک
شما هم به این دورهمی باصفای کتابی دعوتید! یکی از این کتاب‌ها را انتخاب کنید و آن را خوب بخوانید، و بعد از آن‌که به محتوایش فکر کردید و جرقۀ ایده‌های نوشتاری‌تان دربارۀ آن به چشم آمد، دست‌به‌کار شوید و ۳۰۰-۴۰۰ کلمه مطلبی خلاقانه و دلچسب درباره‌اش بنویسید و برندۀ هدیۀ صدهزارتومنی ماهدبوک شوید!
کاربرد مغز در زندگی!
پژوهش‌های گستردۀ علمی-تجربی در باب سازوکارهای مغز به نتایجی مهم و مطمئن رسیده است. بسیاری از این نتایج پیامدهای عملی جدی دارند. به همین دلیل، دست‌کم باید با کاربردهای آن نظریات آشنا شد. کسانی که دغدغۀ زندگی خوب را دارند، نباید این یافته‌ها را نادیده بگیرند؛ چراکه می‌توانند اثری جدی بر ارتقای کیفیت زندگی داشته باشند. در همین زمینه پیشنهاد می‌شود یکی از این دو کتاب عالی مطالعه شود. علی‌رغم تفاوت‌ها، همپوشانی زیادی دارند و بیشتر مباحث مشترک است.