8 مهر 1400
امید من به افغانستان بود
آرزویم این بود که ترجمۀ فارسی رمان مشهور مارتین ایمیس را بخوانم؛ «پول». وضعیت صنعت نشر افغانستان، در سالهای اخیر، این آرزو را به امید تبدیل کرد. ولی اینک با شروع مشعشع دوران قرون وسطا در آنجا، تمام امید و آرزویم نقش بر آب شد و به خاک رفت. برای اینکه شما را هم بهزور در غم خودم شریک کنم، باب آشناییتان را با این رمان باز میکنم. همچنین، زحمت کشیدم و یک صفحهاش را ترجمه کردم تا بخوانید و بیشتر بسوزید.
5 مهر 1400
دایرة المعارف مصور تاریخ جنگ ایران و عراق
جذابترین کتابی است که در حوزۀ جنگ هشتسالۀ ایران و عراق دیدهام. تمام مباحث کتاب مصور و مستند است؛ مجموعهای عظیم از 1000 عکس جذاب و 200 نقشۀ جالب از تمام عملیات جنگ. این اثرِ جامع روایتی کلی، از بالا و بیرون، و در عین حال منسجم از تحولات جنگ ارائه کرده که به تفکیک هر سال گزارش شده است. کل فضای عرصۀ نظامی، از خط مقدم تا پشت جبهه و تصمیمگیریها، را شرح میدهد. هم به کلیات جنگ پرداخته و هم به جزئیات؛ از رهبری جنگ تا ریزهکاریهای سربازان. نقشههای رنگی از همۀ عملیاتها درک بهتر تمام ماجراها را آسان کردهاند. آمارهای گوناگونِ امور مختلف جنگ در قالب دهها جدول و نمودار ریخته شدهاند. در کل با اثری مواجهیم که وثاقت و اعتبار یک مستند و جذابیت فیلمها و آثار هنری را یکجا در خود دارد.
2 مهر 1400
سیاسنبو
«برای چی میجنگی؟»
«یه چیزی وادارم میکنه کنارت بایستم، درست نمیدونم.»
«پیف! کسی هم هست که ندونه چرا تفنگ دست میگیره.»
«بله، بیشتر مردم خودشون هم نمیدونن چی وادارشون میکنه بجنگن.»
خواستم پیچش کنم تا بار دیگر زباندرازی نکند. ولی دیدم میان خودمان هنوز چیزهایی مانده است که آدم پس از رفتن و ماندن و سکندری خوردن، میتواند پس از ده سال، چشمبسته، تکیهاش را به آن بدهد.
ادامۀ این بریده از کتاب را با کلیک روی تصویر بخوانید.
30 شهریور 1400
ترجمهای که از من دل ربود
از میان آثاری که برای آشنایی با فلسفه نوشته یا ترجمه شدهاند، این کتاب را بهترین گزینه میدانم. خودم آن را چند بار خواندهام و همیشه به همگان توصیه کردهام. این اثر هم برای نوآموزان مفید است و هم برای استادان بصیرتزا؛ به دلیل پری و پختگی، استادان میتوانند تدریسش کنند و از جهت وضوح و سادگی، برای نوآموزان در حکم خودآموز است. ولی مزیت آن فقط به مضمون و محتوای پخته و شیوایش نیست؛ آنچه از من دلربایی کرد ترجمۀ درخشانش بود که هنوز هم برایش نظیری نیافتهام. این ترجمه از قضا و قدر روزگار یا آسمان بود. هر چه بود، ماجرای جالبی دارد.
27 شهریور 1400
گرانی کتاب؛ یک فرصت ناب
کتاب آنقدر گران شده که حالا دیگر جدیجدی ارزش دزدیدن دارد. حقیقتاً به کالای بسیار ارزشمندی تبدیل شده است؛ البته از نظر مادی، وگرنه از نظر معنوی همچنان مفت نمیارزد. خب، حالا اگر میتوانید کتاب بدزدید، که خوشا به سعادتتان! (ما را هم دریابید.) ولی اگر نمیخواهید یا، مثل من، نمیتوانید دست به سرقت بزنید، در این اوضاع و احوال فوقتورمی چند راهکار مندرآوردی برای بهبود وضعیت کتابخوانی به مغز مبارک خطور کرده است. خودم انجام دادهام و نتیجهاش هم – اِی، بگینگی – پر بدک نبوده. گفتم به شما هم بگویم شاید به دردتان بخورد.
24 شهریور 1400
تصویر یک زن
آیا رمان کلاسیک 800 صفحهای هست که ارزش مطالعه و تأمل داشته باشد، اما روسی نباشد؟ بله؛ این. ماجرای رمان در محیط محدود ثروتمندان اروپای غربی میگذرد. محور داستان یک زن جوان آمریکایی است که در گیرودار ماجراها تصویرش عوض میشود. از خلال همین تصویر، تصویر عام زندگی گروه یادشده را میبینیم. با تصور ثروتمندان از خودشان، از دیگران و از تصورشان از تصور دیگران در حق خودشان آشنا میشویم؛ نیز رفتارها و تصمیمهایی را میبینیم که ناشی از این تصورات پیچیده است. شاید از همه مهمتر این است که میبینیم این جماعت چگونه دیگران را مصرف میکنند و چگونه توسط دیگران مصرف میشوند؛ تباه میکنند و تباه میشوند. علت این امر سادهلوحی ثروتمندان فرهیخته، واقعیتهای نابهنجار زیر نقابهای متعارف، ذهنیت و رفتار اسنوبها و پول است. هنری جیمز نشان میدهد که پول نهفقط راهی میانبر برای رسیدن به آرزوها نیست، بلکه چگونه مانع تحقق آرمانها و خواستهها میشود. به طور کلی معضلات خاص زندگی جمعی ثروتمندان اروپایی مطرح میشوند. همچنین، مسائل عام زندگی در آن شکل و شمایلی بررسی میشوند که متناسب با حلقۀ ثروتمندان شکل میگیرند.
21 شهریور 1400
تصرف عدوانی
استر گفت: «طالبان بهمراتب بدتر از همۀ امپریالیسم آمریکا در جهان است.»
هوگو گفت: «طالبان را غرب درست کرده...»
استر گفت: «طالبان خودشان خودشان را درست کردهاند. هیچکس این باورها را بهزور به آنها تحمیل نکرده. این باورها را دارند. به آنها ایمان دارند و اجرایشان هم میکنند... و بدا بهحالِ زنانی که جلوِ راهشان قرار میگیرند.»
هوگو گفت: «آهان... منظورت چیست؟»
استر گفت: «منظورِ خودت چیست؟»
برای خواندن متن کامل این بریدۀ کتاب روی تصویر کلیک کنید.
18 شهریور 1400
چگونه بهتر بنویسیم (3)
این یادداشت ادامۀ دو قسمت قبلی است. در یادداشت اول سعی کردیم راههایی عملی برای بهبود صورت نوشتار بیان کنیم. در قسمت دوم هم برای بهبود محتوای نوشتار و درونمایۀ آن بر واحد جمله متمرکز شدیم. در این یادداشت بعد از گذر از خان صورت و محتوا، به چالاکی بیان و چابکی قلم میپردازیم. در این زمینه سعدی الگویی آرمانی است که نکات نویسندگی متعددی را میتوان از او آموخت.
15 شهریور 1400
فلسفه بعد از اسکیسواری!
این کتاب، آنقدر خوب است که باید به سراغش بروید تا از مطالعه و تفکر دربارۀ تکتک موضوعاتش لذت ببرید. نکتههایش آنقدر زیاد است که اگر بخواهم یکی را بگویم و دیگری را نادیده بگیرم، بیانصافی کردهام. به همین دلیل، معرفیام بیشتر تشویقی شدید برای مطالعهاش است تا توضیحی دربارۀ مطالبش. ممکن است بپرسید که «پس مطالعۀ این معرفی از کتابِ جولز چه فایدهای دارد؟! بهتر نیست یکراست برویم کتابش را بخریم و بخوانیم؟». فایدۀ معرفیام از این کتابِ دوستداشتنی این است که با نگاهی بهتر و – تا اندازهای – متفاوت، کتاب را بخوانید؛ چنان متفاوت که خودِ نویسنده هم انتظارش را نداشته باشد. این نگاه به سه نکتۀ مهم دربارۀ مطالب این کتاب برمیگردد.
12 شهریور 1400
فلسفۀ سیاسی هانا آرنت
بهترین و دقیقترین کتاب دربارۀ اندیشههای هانا آرنت به زبان فارسی تا این لحظه. برخلاف بیشتر این نوع آثار، لی برَدشا همۀ وجوه فلسفۀ آرنت را بررسی میکند، وارد جزئیات نظریههایش میشود، پیامدهایشان را نشان میدهد، و در هیچ مبحثی از نقد غافل نمیماند. او همهجا نکات مهم و مخفی آرنت را بهخوبی میقاپد. برای نمونه، تلاش آرنت برای رفع تنش و جدایی میان سیاست و پیجویی حقیقت را واکاوی میکند. سیر کتاب از «وضع بشر» آغاز میشود و به «حیات ذهن» میرسد. نویسنده سیر تفکر بیستساله میان آن دو اثر را پیوسته – اگرچه با چند شکستگی – میداند؛ لذا مفصلها و نقاط عطف آن را روشن میکند. او بهزیبایی نشان میدهد که آرنت چگونه از حوزۀ عمومی در «وضع بشر» نهایتاً به دژ درونی «حیات ذهن» در پایان تفکرش عقبنشینی میکند. به عبارت دیگر، از عمل جمعی-انضمامی به تفکر فردی-فلسفی و از کنشگری سیاسی به دوستی. بله؛ دقیقاً «دوستی».