فراز و فرود شیخ خزعل

نویسنده: عبدالنبیّ قیّم
ناشر: نشر اختران

پژوهشی ممتاز، دقیق، همه‌جانبه و منحصربه‌فرد دربارۀ یکی از شخصیت‌های سیاسی مهم معاصر. اکثریت قریب به اتفاق پژوهش‌ها شیخ خزعل (۱۲۴۲-۱۳۱۵ ه.ش) را یا کاملاً نادیده می‌گیرند یا تصویری کاملاً تیره از او به نمایش می‌گذارند. این درحالی‌ست که این نابغۀ خاکستری، در کوران رخدادهای حیاتی اوائل قرن بیستم، با عملکردی خیره‌کننده توانست ستایش بیگانگان و قدرت‌های جهانی را هم برانگیزد. هوشمندی سیاسی‌اش باعث شد که نه دیپلماسی و نه هیچ حربه‌ای نتواند در او کارگر افتد. عاقبت، رضاشاه با ترکیبی از زور و توطئهٔ حداکثری توانست او را از قدرت به زیر بکشد. این کتاب ماجراهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی شیخ خزعل را از زمان برآمدن تا سقوط و، در نهایت، مرگ، به تفصیل و با جزئیات، گزارش، تحلیل و نقد می‌کند، و درس‌هایی برای امروز ما در بردارد.

گزارمان هم چشم!

همین اول کار، هنوز هیچی نشده، برخی از دوستان کتاب‌دوست پیام‌پسغام فرستاده‌اند و می‌فرمایند که از معرفی کتاب‌ها استقبال می‌کنند، اما طولانی بودن‌شان کار خواندن را سخت می‌کند. پیشنهاد کرده‌اند کتاب‌ها را به‌طور مختصر معرفی کنیم.

من نمی‌دانم کسی که حوصلۀ خواندن یک معرفی هزارکلمه‌ای را ندارد، چطور می‌خواهد اصل کتاب را مطالعه کند؟!

با وجود این، پیشنهاد وسوسه‌کننده‌ای بود و دوست داریم آن را انجام دهیم. البته معرفی‌های بلند سر جای خودشان خواهند بود، اما معرفی‌های خیلی کوتاه برای بعضی از کتاب‌های خیلی خوب خواهیم نوشت؛ آن‌قدر کوتاه که خواننده قبل از این‌که پلک بزند، چشم‌هایش آن را یک لقمه کند. همچنین کتاب‌های خیلی خوبی را معرفی می‌کنیم که چندان مشهور نیستند. همه به شرط چاقو!

این را هم عرض کنم که این نوع معرفی کتاب، در دنیا مرسوم است. نمونۀ برخی از آنها را در پشت جلد کتاب‌ها دیده‌اید؛ معرفی‌های 150 و 100 کلمه‌ای. حتی معرفی‌های 50 و 25 کلمه‌ای هم می‌نویسند. این نوع معرفی‌های بسیار کوتاه را Annotation می‌نامند. اساتید فن این کلمه را به گزارمان ترجمه کرده‌اند. ما هم برای شما از همین‌ها خواهیم نوشت.

سپاس از تنبلی دوستان!