تاریخْبنیادی
نویسنده: فردریش ماینکه
مترجم: عباس زریاب خویی
ناشر: انتشارات خوارزمی
سورپرایز مردگان! بله؛ دکتر زریاب خویی (1298-1373) پس از 27 سال که از فوتش میگذرد ترجمۀ این اثر مهم را رونمایی کرد. ماینکه (1862-1954) را میتوان آخرین فرد از نسل فیلسوفان تاریخ قرن نوزدهمی دانست که برخلاف جریان روشنگری و پوزیتیویسم حرکت کردند. او بر این باور است که هر گروهی از انسانها قوانین تاریخی و فرهنگی خاص خود را دارد. اندیشمندان مورد علاقهاش هردر و گوته هستند. مسئلۀ اصلی او در این کتاب تعارض جهانشمولی اخلاق و نسبیت منافع دولت-ملتها در برهههای خاص تاریخی است و سخت دلمشغول جمع میان نیروهای غیرشخصی تاریخ و آزادی فردی انسانهاست. ماینکه با دانشی گسترده، پژوهشی دقیق ارائه میکند. بهعلاوه، کتاب سترگش پر است از نکات و تأملات فراوان. به همین دلیل آیزایا برلین در مقدمهاش بر این کتاب به خواننده تذکر میدهد که در خصوص این کتاب باید وقت و دقتی صرف کند بیش از آنچه درخور کلیگوییهای بیپروا و غالباً سطحی تاریخنگاران اندیشههاست.
گزارمان هم چشم!
همین اول کار، هنوز هیچی نشده، برخی از دوستان کتابدوست پیامپسغام فرستادهاند و میفرمایند که از معرفی کتابها استقبال میکنند، اما طولانی بودنشان کار خواندن را سخت میکند. پیشنهاد کردهاند کتابها را بهطور مختصر معرفی کنیم.
من نمیدانم کسی که حوصلۀ خواندن یک معرفی هزارکلمهای را ندارد، چطور میخواهد اصل کتاب را مطالعه کند؟!
با وجود این، پیشنهاد وسوسهکنندهای بود و دوست داریم آن را انجام دهیم. البته معرفیهای بلند سر جای خودشان خواهند بود، اما معرفیهای خیلی کوتاه برای بعضی از کتابهای خیلی خوب خواهیم نوشت؛ آنقدر کوتاه که خواننده قبل از اینکه پلک بزند، چشمهایش آن را یک لقمه کند. همچنین کتابهای خیلی خوبی را معرفی میکنیم که چندان مشهور نیستند. همه به شرط چاقو!
این را هم عرض کنم که این نوع معرفی کتاب، در دنیا مرسوم است. نمونۀ برخی از آنها را در پشت جلد کتابها دیدهاید؛ معرفیهای 150 و 100 کلمهای. حتی معرفیهای 50 و 25 کلمهای هم مینویسند. این نوع معرفیهای بسیار کوتاه را Annotation مینامند. اساتید فن این کلمه را به گزارمان ترجمه کردهاند. ما هم برای شما از همینها خواهیم نوشت.
سپاس از تنبلی دوستان!
سردبیر
سردبیر ماهدبوک