اخبار کتاب

یک خلاف‌آمدِ عادت در برابر خیلی از خلف وعده‌ها. برینکمن کتاب‌های خودیاری و به‌سازی را بیشتر مخرب می‌داند، زیرا عموم افراد را به راه یا بیراهۀ بی‌پایان پیشرفت می‌کشانند که جنبه‌های منفی زیادی دارد؛ از جمله، افسردگی و اضطراب و استرس و ملال و پوچی. از نظر او باید در برابر سیل جنون‌آسای موفقیت اجتماعی و پیشرفت فردی در عرصه‌های مادی، ایستادگی کرد. به‌جای سیال بودن در همۀ امور، باید در جایی یا چیزی ریشه زد. او برای زندگی خوب، در مقابل آن کتاب‌های رؤیایی، دو گزینۀ واقعی و مؤثر پیشنهاد می‌کند: «رمان» و «فلسفۀ رواقی». ترجمۀ انتشارات ترجمان علوم انسانی بهتر و درست‌تر است.

یک «تاریخِ جهان» جدید، جذاب، خلاف‌‌آمد عادت و بی‌نظیر؛ ویژگی مهم‌تر، کنار گذاشتن اروپامحوری و خویش‌برترپنداری غرب است. همچنین، کلیشه‌هایی را می‌شکند که قرن‌هاست غربی‌‌ها را مغرور و شرقی‌ها را دلخور کرده‌اند. در نتیجه، نگاهی مثبت به گذشته و حتی آیندۀ سایر نقاط و فرهنگ‌های جهان دارد و به غربِ امروز هم هشدار می‌دهد. هر سه ترجمه خوب است، اما نشر نیماژ، در یک اقدام عجیب، نمایه، منابع و ارجاعات فراوان این اثر مهم را حذف کرده یا جا انداخته است! کسانی که می‌خواهند سال‌ها از این کتاب به‌عنوان یک اثر مرجع بهره ببرند، از دو ترجمۀ دیگر استفاده کنند.

از صدر تا ذیلِ این شاهکار، خواندنی و خوردنی است، بارها و بارها. حتی یادداشت‌های حاشیه‌ای آن نیز از بسیاری کتاب‌های دیگر آموزنده‌تراند. لذا عجیب نیست که تاکنون به بیش از سی زبان ترجمه شده است. با این شهرت جهانی، می‌توان حدس زد در آیندۀ نزدیک به همین تعداد ترجمۀ فارسی از آن به بازار خواهد آمد. ولی عجالتاً می‌توانیم وضعیت موجود را به این صورت خلاصه کنیم:
یک کتاب عالی با دو ترجمه: یکی خوب و دیگری خیلی بد. افتضاح‌بودگی ترجمۀ «نشر نوین توسعه» از جلد کتاب شروع می‌شود و به کل متن سرایت می‌کند و تمام آن را به‌گند می‌کشد.

آخرین کتابی‌ست که کاسیرر نوشت و پس از مرگ او منتشر شد. غنای این شاهکار به‌حدی است که در باب آن گفته‌اند اگر کاسیرر جز این کتاب چیز دیگری نمی‌نوشت، شایستۀ این بود که جایگاهی رفیع و ماندگار در تاریخ فلسفه داشته باشد. به همین دلیل، دو مترجم کارکشته آن را هدف گرفتند، بر سر آن مناقشه کردند و حتی دربارۀ عنوان دقیقش نزاعی دامنه‌دار داشتند که هنوز هم ادامه دارد. با وجود این، هر دو ترجمه خوب است، ولی ترجمۀ دکتر موقن بهتر است. چاپ چشم‌نوازی دارد، به همراه دو پیشگفتار و یک پیوست. همگی مفصل، روشن‌گر و سرشار از نکات مهم و دقیق.

کتاب مقدس جوانان انقلابی دهۀ شصت میلادی و نقدی رادیکال بر همۀ ابعاد جوامع صنعتی پیشرفته: تکنولوژی، سرمایه‌داری، رسانه و تبلیغات، مصرف‌گرایی، پوزیتیویسم و حتی فلسفۀ تحلیلی. از نظر مارکوزه این امور انسان را از پرداختن به مهم‌ترین ابعاد وجودی‌اش باز داشته و او را به موجودی تک‌بعدی تبدیل کرده‌اند. این کتاب با شهرتی جهانی و خیره‌کننده در همان سال‌ها به فارسی ترجمه شد. ولی ترجمۀ آقای مؤیدی اولاً از ترجمۀ فرانسوی اثر صورت گرفته و ثانیاً امروزه کمی قدیمی شده است. ترجمۀ جدید (از روی ویرایش جدید متن اصلی) این مشکلات را ندارد. به‌علاوه اصطلاحات و عبارت‌ها به‌روز شده‌اند و متن خوش‌خوان‌تر است.

27 جستار کوتاه و بلند در زمینه‌های مختلف: ادبیات، هنر، کتاب، سینما، تئاتر، دین، روانکاوی، جامعه، چند نویسنده و... . ترجمۀ انتشارات بیدگل روان‌تر و پیراسته‌تر است، ولی هر دو ترجمه خوب، درست و قابل‌قبول هستند. علاقمندان جدی که دیر یا زود این گنجینه را کشف خواهند کرد، هر کدام را بخوانند، به مطلوب می‌رسند. ارزش کتاب در این است که نمونه‌ای عالی از جستارنویسی متأملانه، نقادانه، محققانه و در عین‌حال جذاب به شمار می‌آید. این اثرِ اینک کلاسیک نشان می‌دهد که چگونه یک منتقد غیرمتخصص هم می‌تواند بینشی ژرف و نظریاتی دقیق داشته باشد. چراکه این نقدهای جسورانه حتی خود نقد متعارف را هم نقد می‌کنند.

ارنست کاسیرر این کتاب دقیق و دلکش دربارۀ ابعاد مختلف فلسفۀ قرن هجدهم را دقیقاً نود سال پیش منتشر کرد. با وجود این، هنور هم مثل یک گوهر تازه و تابناک می‌درخشد. بی‌جهت نیست که دو مترجمِ قدَر آن را قاپیده‌اند. ترجمۀ آقای دریابندری خوب و خوشخوان است، اما در پاره‌ای موارد بر اساس صلاحدید خود عمل کرده. همین سلیقۀ شخصی باعث شده ظرایف فلسفی برخی عبارت‌ها از دست برود. اگر کسی حساسیت زیادی به متن اصلی دارد، بهتر است ترجمۀ دکتر موقن را بخواند. این ترجمه هم دقیق‌تر است و هم توضیحاتی روشنگر دارد. البته مقدمۀ عالمانۀ آقای دریابندری هم خواندنی است.

کتاب آیزایا برلین فی‌نفسه بسیار جذاب و آموزنده است. ولی این اثرِ بسیار خواندنی بیشتر دیدگاه خاص خود برلین را در باب جریان رمانتیسم منعکس می‌کند. پژوهش‌های جدیدتر برخی از نظریات او را زیر سؤال برده‌اند. لذا برای شناخت بهتر، دقیق‌تر و به‌روزتر گزینۀ مناسبی نیست. باید به سراغ منابع جدیدتر رفت. کتاب بسیار عالی فردریک بیزر از این جهت برتری دارد و فی‌نفسه پژوهشی بی‌نظیر در این حوزه به شمار می‌آید. بیزر 1- به ریشه‌های فلسفی رمانتیسم، تا مبانی متافیزیکی‌اش، نقب می‌زند؛ 2- نتایج اخلاقی و سیاسی‌اش را توضیح می‌دهد؛ و 3- گسترۀ رمانتیسم فلسفی را با همۀ تنوع و غنای شگفت‌انگیزش بررسی می‌کند.

برتری بی‌چون‌وچرای ترجمۀ ویراسته و پیراستۀ نشر بیدگل از عنوان کتاب آغاز می‌شود. این اثر نسبت به همتایانش در افقی دیگر و بالاتر است. مباحث نظری و راهنمایی‌های عملیْ شفاف، ساده و بسیار ژرف‌اند. این کتابِ بسیار غنی نه‌فقط ارزش بارها بازخوانی دارد، بلکه در حکم یک منبعِ مرجع است؛ زیرا پختگی کم‌نظیر مباحث حاصل عمری تجربۀ یکی از بزرگان ذن است و در جمله‌جملۀ کتاب می‌درخشد. این رسالۀ مختصر راه میان‌بری است که خواننده را از ده‌ها کتابِ ذن بی‌نیاز می‌کند و او را با یکی از شگفت‌انگیزترین وجوه هستی و آگاهی انسان آشنا می‌سازد.

شما هم به این دورهمی باصفای کتابی دعوتید! یکی از این کتاب‌ها را انتخاب کنید و آن را خوب بخوانید، و بعد از آن‌که به محتوایش فکر کردید و جرقۀ ایده‌های نوشتاری‌تان دربارۀ آن به چشم آمد، دست‌به‌کار شوید و ۳۰۰-۴۰۰ کلمه مطلبی خلاقانه و دلچسب درباره‌اش بنویسید و برندۀ هدیۀ صدهزارتومنی ماهدبوک شوید!