دیوار و اینترنت و آگاهی… یا خودآگاهی؟!

دیوارهای ‌‌پوست‌‌پیازی‌‌ آپارتمان نسبت به امواج اینترنت نفوذناپذیرند. اگر قوانین فیزیک مشکوک نباشند، پس امواج اینترنت هیچ پخی نیستند. این را بعدها فهمیدم. قبل از آن، در خانه مثل فلک سماوی دور خودم می‌چرخیدم تا اینترنت از عوالم عِلوی بر من افاضه شود. فایده‌‌ای نداشت. بعد سر جایم می‌‌ایستادم، روی پنجۀ پا بلند می‌‌شدم و گوشی را بالا می‌‌گرفتم. باز هم بی‌‌فایده. خیال می‌‌کردم اینترنت مثل دود در بالای اتاق شناور است. فهمیدم که اینترنت از زمین می‌‌جوشد؛ چون وقتی اتفاقی گوشی خود را روی گل‌‌های قالی گذاشتم، اتصال برقرار شد. سرچشمۀ آن را یافتم: ضلع شرقی شوفاژ اتاق خواب، نرسیده به موزائیک دوم.

+ برای خواندن متن کامل این یادداشت روی تصویر کلیک کنید.


هوشنگ گلشیری

شانزده مصاحبۀ جذاب دربارۀ هوشنگ گلشیری (1316-1379) به‌علاوۀ چند پیوست (زندگی‌نامه، فهرست آثار، سال‌شمار زندگی و مجموعه‌ای از ده‌ها عکس). مصاحبه‌شوندگان عبارتند از: خویشاوندان (مادر، همسر، خواهر و خواهرزاده)، دوستان (ضیاء موحد، محمد حقوقی، ناصر مطیعی، بهمن فرمان‌آرا و...)، شاگردان، همراهان و کسانی که او را می‌شناختند. پرسش‌ها دربارۀ زندگی شخصی، اخلاق فردی، خاطرات خاص، روش خواندن و نوشتن، فعالیت‌های ادبی و سیاسی گلشیری هستند، نیز کتاب‌هایی که می‌خواند و عقایدی که داشت. خواننده هم با یک حال‌وهوای کلان فرهنگی-اجتماعی آشنا می‌شود و هم با یک زمانۀ تاریخی. کتاب پر است از نکات عبرت‌آموز در زمینه‌های گوناگون، و برای علاقمندان به ادبیات معاصر ایران درس‌های بسیاری دارد.


ایران، برآمدن رضاخان

محمدعلی‌شاه با پدر علیل و محتاطش بسی تفاوت داشت. مردی مغرور و بوالهوس و خودکامه‌ای بی‌رحم بود. در سال‌های ولیعهدی خود در تبریز با ستمگری فرمان رانده بود و عادتِ رایزنی یا واگذاری قدرت نداشت. معتقد بود پدرش خبط کرد تسلیم مشروطه‌خواهان شد و به‌زعم او چنان‌چه زور و قهر بیشتر به کار رفته بود، جنبش مشروطه از هم می‌پاشید. حاضر نبود چیزی از قدرتش کاسته شود و معروف است که گفته: «ایجاد مجلس ایرادی ندارد به‌شرط آن‌که در امور دولت و سیاست دخالت نکند». از همان ابتدای سلطنتش هرچه از دستش برمی‌آمد برای انهدام مشروطیت کرد و یاران نیرومندی هم در اختیار داشت.

+ برای خواندن متن کامل این بریده کتاب روی تصویر کلیک کنید.


فلسفه‌های پول

یکی از آثار سترگ در کل گسترۀ علوم‌انسانی معاصر. این شاهکارِ جامع، و البته دشوار، نظام‌مند‌ترین اثر زیمل در حوزۀ جامعه‌شناسی به شمار می‌آید، طوری که کمتر نظیری می‌توان برای آن یافت. علی‌رغم عنوان محدودش، طیفی وسیع از امور انسانی را در بر می‌گیرد، از روان‌شناسی فردی گرفته تا مسائل سیاسی. چراکه از نظر زیمل، پول یک فرم اجتماعی است که کنش‌های متقابل مربوط به آن به کل فرهنگ و جامعۀ مدرن تسری می‌یابد. از این‌رو، چارچوب کلی نظریۀ وی دربارۀ مدرنیته و مسائل زندگی مدرن همین‌جا ترسیم می‌شود. ترجمۀ نشر مرکز، به‌وضوح و به‌مراتب، بسیار بهتر و درست‌تر و روان‌تر است.