ایران بین ناسیونالیسمِ اسلامی و سکولاریسم (انقلاب مشروطۀ 1285)

نویسنده: وَنسا مارتین
مترجم: محمدابراهیم فتاحی
ناشر: نشر نی

انقلاب مشروطۀ ایران غالباً همه‌جانبه بررسی نمی‌شود. بیشتر مباحث ناظر به دو جنبۀ آن است: 1) آرمان‌های اجتماعی-سیاسی، 2) جریان مشروطه‌خواهی در تهران (و حداکثر تبریز). وضعیت دیگر شهرهای ایران معمولاً بررسی نمی‌شود. به‌علاوه، منافع صنفی-طبقاتی و تعارض آن‌ها را نیز درست بررسی نمی‌کنند. نویسنده در این پژوهش آکادمیک به دیگر شهرهای ایران در آن زمان سر می‌زند تا ما را با وضعیت عینی‌شان آشنا کند. دوم این‌که نشان می‌دهد تعارض منافع گروه‌های مختلف چه تأثیری بر همراهی یا مخالفت با جریان مشروطه‌خواهی داشته است. بدین ترتیب، تنوع، پیچیدگی و کثرتِ خرده‌جریان‌های مشروطه‌خواهی نیز آشکار می‌شود.

گزارمان هم چشم!

همین اول کار، هنوز هیچی نشده، برخی از دوستان کتاب‌دوست پیام‌پسغام فرستاده‌اند و می‌فرمایند که از معرفی کتاب‌ها استقبال می‌کنند، اما طولانی بودن‌شان کار خواندن را سخت می‌کند. پیشنهاد کرده‌اند کتاب‌ها را به‌طور مختصر معرفی کنیم.

من نمی‌دانم کسی که حوصلۀ خواندن یک معرفی هزارکلمه‌ای را ندارد، چطور می‌خواهد اصل کتاب را مطالعه کند؟!

با وجود این، پیشنهاد وسوسه‌کننده‌ای بود و دوست داریم آن را انجام دهیم. البته معرفی‌های بلند سر جای خودشان خواهند بود، اما معرفی‌های خیلی کوتاه برای بعضی از کتاب‌های خیلی خوب خواهیم نوشت؛ آن‌قدر کوتاه که خواننده قبل از این‌که پلک بزند، چشم‌هایش آن را یک لقمه کند. همچنین کتاب‌های خیلی خوبی را معرفی می‌کنیم که چندان مشهور نیستند. همه به شرط چاقو!

این را هم عرض کنم که این نوع معرفی کتاب، در دنیا مرسوم است. نمونۀ برخی از آنها را در پشت جلد کتاب‌ها دیده‌اید؛ معرفی‌های 150 و 100 کلمه‌ای. حتی معرفی‌های 50 و 25 کلمه‌ای هم می‌نویسند. این نوع معرفی‌های بسیار کوتاه را Annotation می‌نامند. اساتید فن این کلمه را به گزارمان ترجمه کرده‌اند. ما هم برای شما از همین‌ها خواهیم نوشت.

سپاس از تنبلی دوستان!